Αρθροσκόπηση Γόνατος

Πότε ενδείκνυται η αρθροσκόπηση γόνατος

Οι ενδείξεις που οδηγούν τον ορθοπαιδικό στην απόφαση να προχωρήσει σε αρθροσκόπηση γόνατος είναι οι ακόλουθες: 

• Ρήξη Μηνίσκου
• Ρήξη Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου
• Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου
• Τραυματικές Οστεοχόνδρινες Βλάβες και Διαχωριστική Οστεοχονδρίτιδα
• Επιγονατιδομηριαία άρθρωση – Χονδρομαλάκυνση επιγονατίδος
• Σύνδρομο Υμενικής Πτυχής
• Οστεοαρθρίτιδα
• Περιορισμός Κίνησης – Αρθροΐνωση
• Σηπτική Αρθρίτιδα

Ρήξη Μηνίσκου

Η λειτουργία των δύο μηνίσκων, του έσω και του έξω, στοχεύει στην άμβλυνση των πιέσεων που δέχεται το γόνατο και στη διευκόλυνση των στροφών του. Οι μηνίσκοι διακρίνονται από ινοχόνδρινη σύσταση και η αιμάτωσή τους γίνεται στην περιφέρειά τους.

Οι ρήξεις μηνίσκου οφείλονται, τις περισσότερες φορές, σε κάκωση κατά τη στροφική κίνηση, σε γονάτισμα ή σε βαθύ κάθισμα, ενώ διακρίνονται σε 2 κατηγορίες: τις χρόνιες, που αποδίδονται σε εκφυλιστικά αίτια, και τις οξείες που αποδίδονται σε τραυματισμό.

Τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν συγκέντρωση υγρού, δηλαδή οίδημα, πόνο, αδυναμία πλήρους έκτασης.                                                           

Η αποκατάσταση της ρήξης μηνίσκου επιτελείται με μερική μηνισκεκτομή, κατά την οποία απομακρύνεται το τμήμα που έχει εκφυλιστεί ή ραγίσει. Σήμερα ο ασθενής παίρνει αυθημερόν εξιτήριο από το νοσοκομείο ξεκινάει τα πρώτα βήματα χωρίς τη συνδρομή βακτηρίων και μετά από μερικές ημέρες μπορεί να επανέλθει στην εργασία του.

Εάν η ρήξη εντοπίζεται στο περιφερικό τμήμα του μηνίσκου, το οποίο αιματώνεται, τότε ο ορθοπαιδικός προχωρά σε συρραφή. Και σε αυτό το ενδεχόμενο η αποκατάσταση είναι σχεδόν ίδια με τη μηνισκεκτομή με τη διαφορά ότι εδώ ο ασθενής θα χρησιμοποιεί βακτηρίες για ένα διάστημα 4 εβδομάδων και στη συνέχεια θα ακολουθήσει το πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης.

Επίσης, όταν διαγιγνώσκονται εκτενείς ρήξεις σε νέα άτομα, τότε μπορεί να γίνει συνδυασμός μηνισκεκτομής και συρραφής.

Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου

Ο σύνδεσμος που ενώνει τον μηρό και την κνήμη προστατεύοντας την εμπρόσθια κύλιση της κνήμης επί του μηρού ονομάζεται πρόσθιος χιαστός.

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συμβαίνει από βίαιη υπερέκταση του γόνατος την ώρα που η κνήμη εκτελεί εσωτερική στροφή και παρατηρείται συνήθως κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Επίσης, η ρήξη μπορεί να πραγματοποιηθεί όταν δια της βίας το άνω τμήμα της κνήμης εξωθηθεί προς τα μπροστά σε σχέση με τη θέση του μηρού. Σπάνιο φαινόμενο αποτελεί η μεμονωμένη ρήξη, καθώς στα περισσότερα περιστατικά εντοπίζεται ρήξη μηνίσκων ή πλαγίων συνδέσμων.

Για να επιβεβαιωθεί η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συλλέγεται αίμα από το γόνατο και ο ασθενής υποβάλλεται σε ειδικές δοκιμασίες για να ελεγχθεί η αστάθεια. Επίσης, ο ιατρός αξιολογεί τον πόνο και τη δυσκολία που βιώνει στη βάδιση ο ασθενής.

Αφού επιβεβαιωθεί η διάγνωση, ακολουθεί η χειρουργική αντιμετώπιση που αφορά πρωτίστως νέους αθλούμενους, καθώς σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να προταχθεί συντηρητική θεραπεία με φυσικοθεραπείες και ενδυνάμωση. Είναι κρίσιμο να αντιμετωπιστεί η ρήξη του πρόσθιου χιαστού, καθώς η παραμέλησή της θα καταστρέψει οριστικά το γόνατο, δεδομένου ότι η αστάθεια οδηγεί σε βλάβη των μηνίσκων και του αρθρικού χόνδρου.

Κατά τη χειρουργική θεραπεία ο πρόσθιος χιαστός αντικαθίσταται με μόσχευμα από το ίδιο γόνατο, το οποίο αποκαλείται αυτομόσχευμα (ημιτενοντώδη – ισχίο, επιγονατιδικό, τετρακέφαλο). Τεχνητά ή πτωματικά μοσχεύματα προτιμώνται σε εξεζητημένες περιπτώσεις, όπως σε ενδεχόμενη επανεγχείριση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου γίνεται αρθροσκοπικά και απαιτεί μία ημέρα νοσηλείας. Εν συνεχεία ο ασθενής ακολουθεί ένα πρόγραμμα ασκήσεων στο σπίτι, διάρκειας έως 15 ημερών και έπειτα ακολουθούν οι φυσικοθεραπείες. Με την παρέλευση ενός μηνός από την επέμβαση, ο ασθενής ξεκινάει τη βάδιση εφαρμόζοντας παράλληλα το πρόγραμμα ενδυνάμωσης και κινησιοθεραπείας. Μετά από 3 μήνες μπορεί να ξεκινήσει να τρέχει και στους έξι μήνες ο ασθενής δύναται να επανέλθει στις αθλητικές δραστηριότητές του.

Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου

Ο πιο δυνατός σύνδεσμος του γόνατος που συνδέσει μηρό και κνήμη είναι ο Οπίσθιος Χιαστός Σύνδεσμος. Όταν επέρχεται ρήξη αυτού το πιο συχνό αίτιο είναι τα τροχαία ατυχήματα, διότι η ενέργεια που εκλύεται από τη σύγκρουση εξωθεί το άνω μέρος της κνήμης προς τα πίσω σε σχέση με τη θέση του μηρού.

Η διάγνωση της ρήξης του ΟΧΣ γίνεται καθώς εντοπίζεται αίμα στην άρθρωση (σ.σ. αίμαρθρο) και συγκεκριμένα επάνω στην ιγνυακή κοιλότητα. Ακόμα, ο ασθενής έχει δυσκολία στο περπάτημα και στη φόρτιση του σκέλους, όπως επίσης και αστάθεια (reverse Lachman test). Για την ορθή διάγνωση απαιτείται και μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία της ρήξης του Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου μπορεί να είναι συντηρητική με τη χρήση νάρθηκα και την εκτέλεση φυσικοθεραπειών ή χειρουργική με την αποκατάσταση του συνδέσμου που υπέστη ρήξη, διαμέσου της χρήσης αυτομοσχεύματος ή άλλου μοσχεύματος, όπως από τον αχίλλειο τένοντα.

Του χειρουργείου έπεται η τοποθέτηση νάρθηκα για 2 μήνες και η διενέργεια φυσικοθεραπειών.

Τραυματικές Οστεοχόνδρινες Βλάβες και Διαχωριστική Οστεοχονδρίτιδα

Ο αρθρικός χόνδρος είναι ο απαλός και λευκός ελαστικός ιστός που επικάθεται στις άκρες των οστών τα οποία αποτελούν την εκάστοτε άρθρωση. Αποτελείται, δε, από νερό, χονδροκύτταρα και κολλαγόνο. Επιπροσθέτως, από τον αρθρικό χόνδρο δεν διέρχονται αγγεία, ενώ θρέφεται από το αρθρικό υγρό.

Οι βασικοί λόγοι για τις Τραυματικές Οστεοχόνδρινες Βλάβες είναι οι εξής:

• Ρήξη πρόσθιου χιαστού με αστάθεια και ρήξη μηνίσκου
• Κάταγμα ή απόσπαση ενός οστεοχόνδρινου τμήματος μέσα στην άρθρωση

Από την άλλη, στη Διαχωριστική Οστεοχονδρίτιδα επέρχεται ισχαιμική νέκρωση σε ένα τμήμα του υποχόνδριου και στη συνέχεια αποκόπτεται από το υπόλοιπο πέριξ φυσιολογικό οστό και καταλήγει στην άρθρωση μαζί με τον υπερκείμενο χόνδρο.

Κύριο αίτιο της Διαχωριστικής Οστεοχονδρίτιδας είναι η τραυματική απόφραξη αρτηριδίου και εκδηλώνεται με πρήξιμο, πόνο, εμπόδια στην κίνηση ή και φραγή στην κίνηση του γόνατος.

Η θεραπεία της Διαχωριστικής Οστεοχονδρίτιδας είναι είτε αρθροσκοπική είτε χειρουργική και ο ορθοπαιδικός κρίνει πώς θα αποκαταστήσει το πρόβλημα κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης.

Τα βήματα που ακολουθούνται είναι τα εξής:

1. Απομακρύνονται τα ελεύθερα οστεοχόνδρινα κομμάτια
2. Το κενό γεμίζει με τη δημιουργία ινοχόνδρινου ιστού
3. Γίνεται οστεοχονδρομεταμόχευση, δηλαδή επιλέγεται ένας υγιής χόνδρος και μεταφέρεται στην περιοχή της βλάβης
4. Μεταμόσχευση καλλιεργημένων χονδροκυττάρων

Σε αυτό το βήμα το πρώτο στάδιο είναι η λήψη τμήματος του χόνδρου που στη συνέχεια καλλιεργείται για να πολλαπλασιαστεί. Κατόπιν έξι εβδομάδων το νέο κομμάτι τοποθετείται στην περιοχή της βλάβης. Όταν πρόκειται για ευμεγέθη οστεοχόνδρινα τεμάχια, τότε αυτά επανατοποθετούνται στην κοίτη τους με τη χρήση βιδών ή καρφίδων που τις απορροφά ο οργανισμός.

Επιγονατιδομηριαία άρθρωση – Χονδρομαλάκυνση επιγονατίδος

Ο σχεδιασμός της επιγονατίδας παρέχει την ικανότητα στον αρθρικό χόνδρο να αγγίζει τη μηριαία τροχιλία εν μέσω της κάμψης. Ο τραυματισμός της επιγονατίδας αποδίδεται σε τραυματισμό ή σε ανωμαλία ανάμεσα σε επιγονατίδα και μηριαίους κόνδυλους. Στην τελευταία περίπτωση υποκρύπτεται ασταθής μηριαία τροχιλία, χαλαρή ή υψηλή επιγονατίδα ή το lateral pressure syndrome (σφικτός έξω καθεκτικός). Η αποκατάσταση της Επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης δύναται να είναι συντηρητική, με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης ή χειρουργική εάν αποτύχει η πρώτη.

Η χειρουργική προσέγγιση διεξάγεται αρθροσκοπικά ευθυγραμμίζοντας τον εκτατικό μηχανισμό, έως ότου η επιγονατίδα επανέλθει στην κανονική θέση της. Ειδικότερα, ο χειρουργός διενεργεί διατομή του έξω καθεκτικού συνδέσμου. Η αποκατάσταση της άρθρωσης είναι γρήγορη και η κινησιοθεραπεία σχεδόν άμεση.

Εφόσον υπάρχει ιστορικό εξαρθρήματος ή εξαρθρήματος της επιγονατίδας, ο ιατρός προχωρά και σε συρραφή, αναδίπλωση του έσω καθεκτικού συνδέσμου, πέραν της προαναφερθείσας διατομής. Σε αυτό το σενάριο, η αποκατάσταση απαιτεί περισσότερο χρόνο και την τοποθέτηση νάρθηκα. Η, δε, κάμψη στο γόνατο επανέρχεται σταδιακά σε ένα διάστημα έξι εβδομάδων.

Σύνδρομο Υμενικής Πτυχής

Ως Σύνδρομο Υμενικής Πτυχής, που διατρέχει την πρόσθια έσω επιφάνεια φθάνοντας μέχρι το λιπώδες σώμα, ορίζεται ο χρόνιος ερεθισμός της και αποδίδει ως συμπτώματα πόνο και μία αίσθηση αναπήδησης. Η θεραπεία του συνδρόμου απαιτεί αφαίρεση της υμενικής πτυχής, που επιτυγχάνεται αρθροσκοπικά.

Οστεοαρθρίτιδα

Η αρθροσκοπική επέμβαση αποτελεί την πιο κοινή επέμβαση σε ασθενείς που εμφανίζουν οστεοαρθρικές αλλοιώσεις στο γόνατο και συγκεκριμένα οστεοαρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται πρωτίστως σε τραυματισμούς και παραμόρφωση της άρθρωσης. Είναι φυσιολογικό άλλωστε με το πέρασματων χρόνων ο χόνδρος να χάνει ένα μέρος της απορροφητικής ικανότητάς του, δίνοντας έτσι χώρο σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις.

Στα βασικά συμπτώματα καταγράφονται η συγκέντρωση υγρού στην άρθρωση (επεισόδια ύδραρθρου), μπλοκάρισμα της άρθρωσης, πόνος και σημεία ρήξης μηνίσκων. Η διάγνωση επιτυγχάνεται με την κλινική εξέταση, τις ακτινογραφίες και τη μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία εστιάζει στην εξαφάνιση των συμπτωμάτων, διότι σε αρκετές περιπτώσεις τα ευρήματα από τις ακτινολογικές εξετάσεις δεν συμβαδίζουν με της ενοχλήσεις που αναφέρει ο ασθενής. Κατά την αρθροσκόπηση αφαιρούνται τα ελεύθερα οστεοχονδρικά τεμάχια, τα εκφυλισμένα τμήματα του μηνίσκου ή και όσα έχουν υποστεί ρήξη, όπως επίσης απομακρύνεται και ο υπερτροφικός υμένας. Ακόμα, αφαιρούνται τα οστεόφυτα και ακολουθεί απόξεση και νεαροποίηση των χονδρικών βλαβών. Ο ασθενής νοσηλεύεται για 24 ώρες στην κλινική και για τις πρώτες ημέρες περπατάει με τη χρήση βακτηριών. Μετά, υποβάλλεται σε φυσιοθεραπείες.

Περιορισμός Κίνησης – Αρθροΐνωση

Η δημιουργία συμφύσεων στο εσωτερικό του γόνατος που ορίζεται ως Αρθροΐνωση είναι απόρροια τραυματισμού, χειρουργικών επεμβάσεων, ακινητοποίησης της άρθρωσης επί μακρόν και ενδοαρθρικών εγχύσεων.

Η θεραπεία είναι αρθροσκοπική κατά τη διάρκεια της οποία διενεργείται διατομή των μεμονωμένων συμφύσεων ή των πολλαπλών, ανάλογα με το περιστατικό. Γίνεται διατομή είτε των:

Σηπτική αρθρίτιδα

Η Σηπτική Αρθρίτιδα είναι η μόλυνση της άρθρωσης με την εγκατάσταση μικροβίων και το αίτιό της είναι είτε αιμογενές είτε προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως από αρθροσκοπική υπέρβαση, παρακέντηση ή ενδοαρθρική έγχυση.

Ο πόνος, το πρήξιμο, η δυσκολία στην κίνηση και η τοπική θερμότητα είναι τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα. Η Σηπτική Αρθρίτιδα διαγιγνώσκεται με την εκδήλωση των παραπάνω συμπτωμάτων και με εργαστηριακές εξετάσεις. Η θεραπεία της προβλέπει αρθροσκοπική έκπλυση του γόνατος, υμενεκτομή, απομάκρυνση των πηγμάτων και σταδιακή κινητοποίηση της άρθρωσης.