ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

Ο πιο «δημοφιλής» λόγος επίσκεψης στον ορθοπαιδικό είναι αδιαμφισβήτητα τα κατάγματα, τα οποία μπορούν, μεν, να συμβούν σε οποιονδήποτε άνθρωπο, από βρέφη μέχρι υπερήλικες, η αντιμετώπιση καταγμάτων, δε, διαφέρει από ηλικία σε ηλικία.

Για να αντιμετωπιστεί το κάταγμα υπάρχουν δύο επιλογές: η συντηρητική και η χειρουργική. Πρώτιστο μέλημα του ορθοπαιδικού είναι η βέλτιστη δυνατή αποκατάσταση του οστού που έχει σπάσει/ραγίσει, εφαρμόζοντας την πιο ανώδυνη και ταχεία τεχνική που αρμόζει σε κάθε περίπτωση.

Για να καταλήξει ο ιατρός στην κατάλληλη τεχνική οφείλει να συνυπολογίσει μια σειρά παραγόντων:

  1. Για τι φύσης κάταγμα πρόκειται (π.χ. ρωγμώδες, συντριπτικό, παρεκτοπισμένο κ.ά.)
  2. Τυχόν ταυτόχρονες κακώσεις, όπως τραυματισμοί ιστών στην πληγείσα περιοχή ή ανοιχτά κατάγματα)
  3. Το σκέλος του οστού στο οποίο σημειώθηκε το κάταγμα (π.χ. στην άρθρωση, στη διάφυση κ.ά.)
  4. Την ηλικία του ασθενούς και τυχόν υποκείμενες παθήσεις
  5. Τον επιθυμητό χρόνο αποκατάστασης και τις προτιμήσεις του ασθενούς

Στην Arthrosis αντιμετωπίζεται πάσης φύσεως κάταγμα, ενώ οι ιατροί μας διαθέτουν επιπλέον εξειδίκευση στην αντιμετώπιση καταγμάτων σε ηλικιωμένα άτομα, όπως επίσης και στα περιπροθετικά κατάγματα.

Κατάγματα σε Παιδιά

Όταν ένα παιδί υφίσταται κάταγμα, τα χαρακτηριστικά του και η αντιμετώπισή του διαφέρουν από εκείνα ενός ενήλικα, δεδομένου ότι υφίστανται μείζονες ανατομικές και βιολογικές διαφορές ανάμεσα στους δύο σκελετούς.

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα κατάγματα στα παιδιά ξεπερνιούνται συντηρητικά ή με ελάχιστη επέμβαση από την πλευρά του ορθοπαιδικού, όπως με ανάταξη υπό αναισθησία και διαθερμική οστεοσύνθεση, αποφεύγοντας έτσι τη χειρουργική αντιμετώπιση.

Πού εντοπίζονται όμως, συνήθως, τα κατάγματα στα παιδιά; Στην κλείδα, στη διάφυση μηριαίου, στο περιφερικό άκρο της κερκίδας, στο κεντρικό άκρο βραχιονίου, στον αγκώνα και στο αντιβράχιο.

Σε κάθε περίπτωση, όταν το παιδί σπάσει το χέρι του ή το πόδι του, πρέπει να ακολουθηθούν, με ψυχραιμία, συγκεκριμένα βήματα στο σημείο του ατυχήματος, ειδικά καθώς το παιδί μπορεί να φοβάται και να κλαίει:

  1. Θέτουμε σε ακινησία και υποστηρίζουμε την περιοχή του κατάγματος.
  2. Εάν υπάρχει άμεσα διαθέσιμος πάγος, πρέπει να τον χρησιμοποιήσουμε στο σημείο ενδιαφέροντος, ώστε να περιορίσουμε το οίδημα και το αίσθημα πόνου.
  3. Μεταφέρουμε ασφαλώς το παιδί στο εφημερεύον νοσοκομείο, προκειμένου να λάβει τη φροντίδα από τους ειδικούς ιατρούς.

Κατάγματα Ενηλίκων

Από την άλλη πλευρά, στους ενήλικες η αντιμετώπιση των καταγμάτων είναι τις περισσότερες φορές χειρουργική, εκτός αν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για παρεκτόπιση. Οι παράγοντες που καθορίζουν τον τρόπο αντιμετώπισης των καταγμάτων είναι η σωματική και πνευματική κατάσταση του κάθε ασθενούς, οι εργασιακές και αθλητικές συνήθειές του και η ηλικία του.

Κατάγματα σε Ηλικιωμένους

Ο κυριότερος λόγος εισαγωγής ηλικιωμένων, άνω των 70 ετών, σε ορθοπαιδικές κλινικές είναι τα κατάγματα ισχίου. Αυτό το δεδομένο αποδίδεται πρωτίστως στην απομείωση της ποιότητας του οστού εξαιτίας της οστεοπόρωσης, η οποία συνδυαστικά με άλλα αίτια που προκαλούν δυσκολία στην κίνηση, όπως η αρθρίτιδα, τα μειωμένα αντανακλαστικά και η αστάθεια, και η καθημερινή λήψη πολλών φαρμάκων για άλλες παθήσεις, καθιστούν δυνατή την πρόκληση καταγμάτων ακόμα και μετά από ήσσονος σημασίας χτύπημα.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι συχνά παρατηρείται σε υπερήλικες το φαινόμενο πρώτα να προκαλείται το κάταγμα και στη συνέχεια να επέρχεται η πτώση.

Πώς εκδηλώνεται το κάταγμα ισχίου;

Συνήθως το κάταγμα ισχίου γίνεται αντιληπτό με έντονο πόνο στη βουβωνική χώρα με τον ασθενή να αδυνατεί να φορτίσει το σκέλος και παράλληλα να γίνεται ορατή έξω στροφή και βράχυνση. Η ένταση των παραπάνω συμπτωμάτων εξαρτάται πάντοτε από τη φύση του κατάγματος.

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί για τις ιδιαίτερα προχωρημένες ηλικίες, είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ο ασθενής ή τα κοντινά του πρόσωπα να μην προσφεύγουν άμεσα στον ιατρό, εκτιμώντας λανθασμένα, ότι μπορεί να πρόκειται για διάστρεμμα ή πρόβλημα στη μέση, ειδικά όταν ο παθών πάσχει από διευρυμένα μυοσκελετικά προβλήματα ή βιώνει αυξημένες κινητικές δυσκολίες.

Θεραπεία και Χειρουργικές Τεχνικές

Για την αντιμετώπιση των καταγμάτων του ισχίου είθισται να εφαρμόζονται δύο χειρουργικές τεχνικές: Στη μία διατηρείται το οστούν της κεφαλής του μηριαίου, ενώ στη δεύτερη τη θέση του καταλαμβάνει μια ενδοπρόθεση. Το σημείο από το οποίο διέρχεται η γραμμή του κατάγματος, καθορίζει τη χειρουργική τεχνική που θα επιλεγεί από τον ορθοπαιδικό.

Τα υποκεφαλικά κατάγματα του ισχίου θεραπεύονται χειρουργικά με ημιολική αρθροπλαστική (σ.σ. bipolar – μερική αντικατάσταση της άρθρωσης), δεδομένου ότι δεν υφίσταται η δυνατότητα διενέργειας σταθερής οστεοσύνθεσης, οπότε ελλοχεύει σαφώς ο κίνδυνος μη πόρωσης του κατάγματος, όταν πρόκειται για ηλικιωμένα άτομα.

Στον αντίποδα, εάν ο ασθενής που υπέστη κάταγμα είναι κάτω των 70 ετών, παραμένει σε καλή φυσική και βιολογική κατάσταση και εάν συντρέχουν στοιχεία αρχόμενης αρθρίτιδας, τότε προτάσσεται η επιλογή της ολικής αρθροπλαστικής.

Επιπροσθέτως, τα περιτροχαντήρια κατάγματα αντιμετωπίζονται και αυτά χειρουργικά, αλλά με οστεοσύνθεση. Ειδικότερα, σήμερα κυριαρχεί η εφαρμογή της ενδομυελικής ήλωσης, τύπου Gama Nail, εξασφαλίζοντας πιο σταθερή οστεοσύνθεση και ελάχιστους τραυματισμούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης.